COĞRAFİ KONUM

Coğrafi konum mutlak ve göreceli olmak üzere ikiye ayrılır.

1.Mutlak Konum: Bir yerin başlangıç meridyenine ve Ekvator'a göre konumu o yerin mutlak konumunu oluşturur.

Başlangıç enlemi(paralel) Ekvator'dur.

Başlangıç meridyeni(boylam) Greenwich'tir. Mutlak konumun temel unsurları paralel ve meridyenlerdir.

Paraleller: Kutup noktalarına eşit uzaklıktan geçtiği kabul edilen ve Dünya'yı iki eşit parçaya böldüğü varsayılan çembere Ekvator denir. Ekvator'a paralel olarak birer derece aralıklarla geçtiği kabul edilen çemberlere paralel denir. 90 tane kuzeyde 90 tane de güneyde olmak üzere 180 paralel bulunmaktadır. Dünya'nın şeklinden dolayı paralellerin çevre uzunluğu Ekvator'dan kutuplara gidildikçe küçülür, kutuplarda nokta hâlini alır. Ardışık iki paralel arasındaki kuş uçuşu uzaklık 111 km'dir.

Enlem: Bir yerin Ekvator'a açı cinsinden uzaklığıdır. Derece(°), dakika(') ve saniye(") cinsinden ifade edilir.

Meridyenler: Bir kutuptan başlayıp diğer kutupta sona erdiği kabul edilen dikey çizgilere meridyen denir. Greenwich, başlangıç meridyeni olarak kabul edilir. Bu çizginin doğusunda 180, batısında da 180 meridyen bulunmaktadır.

• Meridyenler yarım çemberdir.

• Uzunlukları birbirine eşittir.

• Bir meridyenin, tam karşısından geçen ve onu çembere tamamlayan antimeridyeni arasında 180° açı farkı vardır.

• İki meridyen arasındaki uzaklık sadece Ekvator'da 111 km'dir. Meridyenler kutuplarda birleştiği için bu mesafe kutuplara gidildikçe azalır.

• Meridyenler arası zaman farkı 4 dakikadır.

• Bir meridyen üzerindeki her yerde yerel saat aynıdır.

  
  

Boylam: Bir yerin başlangıç meridyenine açı cinsinden uzaklığıdır. Derece(°), dakika('), saniye(") ile ifade edilir.

Yerel Saatler: Gün içinde Güneş'in ufuk düzlemi üzerinde en yüksek konuma ulaştığı zamana öğle vakti denir. Öğlen vakti yerel saat 12.00'dir. Buna göre ayarlanan saat, yerel saat olarak ifade edilir.

🗺️ Özel Konum

Özel konum, bir yerin doğal, beşerî ve ekonomik özellikleri dikkate alınarak tanımlanmasıdır. Yani o yere has, sayılarla ifade edilemeyen özelliklerdir.

📌 Türkiye’nin Özel Konumu

🟢 Üç kıtanın (Asya, Avrupa, Afrika) kesişme noktasındadır.

🟢 Boğazlar (İstanbul ve Çanakkale) ile önemli deniz yollarını kontrol eder.

🟢 Farklı iklim tiplerine ve doğal zenginliklere sahiptir.

🟢 Genç oluşumlu dağları nedeniyle sık sık depremler yaşanır.

🟢 Tarım, turizm, enerji ve ulaşım açısından stratejik bir ülkedir.

🧭 Özel Konumun Sonuçları

✅ Enerji hatlarının geçiş güzergahındadır.

✅ Stratejik bir askeri ve ticari öneme sahiptir.

✅ Farklı kültür ve medeniyetlere ev sahipliği yapmıştır.

✅ Tarım ürünleri çeşitliliği fazladır.

Özellik	Matematik Konum	Özel Konum
Tanım	Enlem ve boylama göre yer belirleme	Yerin kendine has özellikleriyle tanımlanması
Sabit mi?	Evet	Hayır (zamanla değişebilir)
Türkiye Örneği	36°-42° Kuzey, 26°-45° Doğu	Boğazlara sahip, üç kıta arasında, enerji hattı
Sonuçları	İklim, yerel saat farkı, sıcaklık	Stratejik konum, doğal kaynaklar, ticaret yolları